W podzięce od Kazimierza Wielkiego
Szymbark jest miejscem wyjątkowym nie tylko ze względu na walory przyrodnicze, ale także z powodu wielowiekowej i pasjonującej historii. Jak podają najstarsze przekazy już w XIV wieku mieściła się w tym miejscu mała osada, natomiast najstarsze źródła pisane poświadczają istnienie wsi w 1369 roku. Król Polski, Kazimierz Wielki, w podzięce za wielkie zasługi dla Rzeczypospolitej rodu Gładyszów, w 1359 roku ofiarował mu przepiękne tereny zewsząd otoczone przez szczyty Gór Grybowskich, okalane przez obfitą w ryby rzekę Ropę. Co ciekawe, początkowo wieś funkcjonowała pod niemiecką nazwą „Schönberg”, co oznacza „piękna góra”.
Historia walecznej rodziny
Warto wspomnieć, że Paweł Gładysz, mieszczanin z Sącza i podrządczy sądecki, osiedlił się w tamtych terenach już w 1316 roku. Jego syn, Jan Gładysz, 27 października 1359 roku za wybitne zasługi rycerskie swoje i swojego ojca, otrzymał od króla Kazimierza Wielkiego rozległe obszary wokół rzeki Zdyni Wielkiej i Zdyni Małej, by mógł je kolonizować na prawie magdeburskim. Tak też powstała miejscowość Szymbark. Po śmierci Jana Gładysza, pieczę nad miastem przejmują Piotr Gładysz i Mikołaj Gładysz, burgrabia muszyński.
Perła renesansu
XIV wiek oznaczał dla Szymbarku powolne tworzenie od podstaw grodu wokół dworku rodziny Gładyszów. Wielkim wydarzeniem było powstanie kasztelu – dworu obronnego Szymbarku. Ta monumentalna budowla z 1540 roku jest ponoć najlepszym przykładem kasztelu w całej Polsce. Ten cenny zabytek architektury renesansowej cechują przede wszystkim attyka akordowa i misternie wykonane sgraffito o elementach geometrycznych, które uzupełniają fantastyczne maski. Dodatkowo dwór obronny posiada cztery narożne baszty alkierzowe, które miały chronić z czterech stron świata przed wrogiem.
Wieki ciemne
Jednak historia wsi była pełna momentów zwrotnych. Mimo nadania praw miejskich w XIV wieku i wybudowania pięknego dworku obronnego, położenie wsi oprócz walorów estetycznych nie sprzyjało rozwojowi handlu czy rzemiosła. Dodatkowo kasztel zniszczony został w 1657 roku przez Węgrów, co w znaczny sposób osłabiło miejscowość. Dramatyczne losy Rzeczypospolitej i rozgrywająca się konfederacja barska, która w latach 1768-1772 toczyła w okolicy walki z Rosjanami, wzmagały niepokój w regionie. Z tego powodu Szymbark w XVIII wieku ponownie stał się wsią. Jednak wciąż podejmowano nowe próby aktywizowania tej okolicy. Od XVII wieku w Szymbarku prężnie działały niewielkie huty szkła, które zaopatrywał w ten produkt okoliczne wsie. W Szymbarku podejmowany również próby wydobywania ropy naftowej, niestety bez większych rezultatów.
Kampania wrześniowa
Początek XX wieku był dla Szymbarku wyjątkowo trudny. W czasie I wojny światowej wieś znajdowała się na przedpolu frontu. Stacjonowały tam wtedy zarówno wojska niemieckie, jak i austro-węgierskie. Natomiast podczas kampanii wrześniowej w 1939 roku pod Szymbarkiem odbyła się bitwa między Armią Karpaty a Niemcami, w której zginęło siedmiu polskich żołnierzy. Obecnie Szymbark jest niezwykle popularnym miejscem wypoczynkowym. Przyciąga turystów dziewiczą naturą, zachwycającą okolicą oraz tradycyjnymi wyrobami. W Szymbarku nie brak też osób, które wciąż kultywują tradycję swojego regionu – prężnie działa tu chociażby Koło Gospodyń Wiejskich czy też dziecięcy zespół folklorystyczny „Przepióreczki”.